بازار رمزارزها در سال‌های اخیر رشد انفجاری داشته است و تعداد زیادی پروژه به ارزش میلیارد دلاری دست یافته‌اند. اما یک گزارش اخیر از طرف فوربز نوری روی پدیده اختلاف‌برانگیزی به نام “میلیارد دلار زامبی رمزارز” پرده برمی‌دارد. اینها رمزارزهایی هستند که ارزش بازار قابل توجه دارند، اما به جز معاملات گمراهگرانه ارزش مفید قابل توجهی ندارند.
یک مثال برجسته از زامبی رمزارز، ایکس‌آر‌پی شرکت ریپل است. با وجود حجم معاملات روزانه ۲ میلیارد دلاری، فوربز ادعا می‌کند که ایکس‌آر‌پی اصلًا به عنوان یک دارایی گمراهگرانه خدمت می‌کند و از نقش اساسی واقعی‌جهانی بی‌فایده است. شرکت ریپل، کمپانی پشت صرافی ایکس‌آر‌پی، تنها در این گروه نیست. فوربز ۵۰ زنجیره قفل، به‌جز بیت‌کوین و اتریوم، را با ارزش‌های بازار بیش از یک میلیارد دلار شناسایی می‌کند، ازجمله ۲۰ پروژه “زامبی کارآمد” خوانده می‌شوند. این پروژه‌ها ارزش بازار مشترک ۱۱۶ میلیارد دلاری دارند، اما با محدودیت پایه‌کاربری و اخذ واقعی دچار دشواری‌هایی هستند.
یکی از پروژه‌هایی که با چالش‌ها روبروست، اتریوم کلاسیک (ETC) است، زنجیره اتریوم اصلی. درحالی که اتریوم کلاسیک ارزش بازاری ۴.۶ میلیارد دلار را برجای می‌گذارد، اما برداشت از دستمزد آن در سال ۲۰۲۳ تنها ۴۱٬۰۰۰ دلار بود، که باعث شکوک نسبت به پایداری بلندمدت آن می‌شود. مشابه این موضوع، تیزوس (XTZ) که در سال ۲۰۱۷ با حمایت ۲۳۰ میلیون دلاری از طریق یک ارائه‌نامه اولیه سکه (ICO) بود، فعلاً با ارزش بازاری ۱.۲ میلیارد دلار را نگهداری می‌کند. با این وجود، درآمد آن از دستمزد در سال ۲۰۲۳ تنها ۵٬۶۴۰ دلار بود، که برایتلکیل کاربری واقعی‌جهانی آن شک و گمانی ایجاد می‌کند.
یکی دیگر از پروژه‌هایی که با چالش‌ها روبه‌رواست، آلگورند است، یک زمان تاجیده شده به عنوان “قاتل اتریوم” به دلیل قابلیت‌های پردازش تراکنش مرتفع. با وجود ارزش بازاری ۲ میلیارد دلار و نگهداشت خزانه مالی معتبر ۵۰۰ میلیون دلار، آلگورند تنها ۶۳٬۰۰۰ دلار از دستمزد تراکنش بلاک‌چین درطی سال ۲۰۲۳ به دست آورد، که نشانگر کاربری محدود است.
فوربز این “زامبی رمزارزها” را به دو گروه تقسیم کرده است: زامبی‌های شاخص و رقیبان مستقیم برای زنجیرهای قابل ملاحظه، چون بیت‌کوین و اتریوم. زامبی‌های شاخص، ازجمله بیت‌کوین کش، لایت‌کوین، مونرو، بیت‌کوین اس‌وی و اتریوم کلاسیک، از جدلهایی که در میان برنامه‌نویسان بر رفع ابهامات درباره حکمرانی و جهت بندی زنجیره‌های اصلی پدیدار آمده‌اند. اینها گرچه ارزش بازاری‌شان اغلب از کاربری‌های واقعی‌جهانی‌شان بیشتر است، اما هنوز با ارزش‌های بازار معتبری وجود دارند.
این گزارش تفاوت روزافزونی بین ارزش‌های پروژه‌های رمزارزی و کاربری واقعی‌شان را مورد توجه قرار داده است. هنگامی که سرمایه‌گذاران در بازار رمزارزها حرکت می‌کنند، انجام تحقیق کامل برای درک پتانسیل واقعی این پروژه‌ها بسیار حیاتی است. علی‌رغم اینکه معاملات گمراهگرانه ممکن است ارزش‌ها را در کوتاه‌مدت بیشتر می‌کند، رشد پایدار و کاربری عامل‌های کلیدی‌اند که موفقیت بلندمدت رمزارزها را تعیین می‌کنند.
علاوه بر اطلاعات ارائه شده در مقاله، چند روند بازار فعلی و پیش‌بینی‌هایی که ارزش‌شناسی به رابطه با ارزش رمزارزها دارند، ارزش ذکر شدن دارند.
یکی از روندها افزایش بهره‌وری نهادینه‌ای از رمزارزها است. نهادهای مالی سنتی، چون بانک‌ها و شرکت‌های مدیریت دارایی، شروع به تشخیص پتانسیل رمزارزها به عنوان یک دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این علاقه نهادینه دارای ظرفیت جهت افزایش ارزش‌های رمزارزها بعنوانی می‌باشد که سرمایه به بازار جریان پیدا می‌کند.
یکی از دیگر روندها ظهور پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. توسل به DeFi به کار بردن فناوری بلاک‌چین و رمزارزها برای بازسازی سامانه‌های مالی سنتی، چون وام‌دهی، قرض‌دهی و معامله‌گری، به صورت غیرمتمر، گفته می‌شود. DeFi در سال‌های اخیر قدرتمند شده است و ظرفیت دارد تا نهادهای مالی سنتی را بیشتر به هم ریخت. این روند به رشد ارزش برخی رمزارزها، به‌ویژه آنهایی که برای عملکرد پلتفرم‌های DeFi بنیوزا، کمک می‌کند.
درباره پیش‌بینی‌ها، بسیاری از کارشناسان ادامه رشد در بازار رمزارزها را پیش‌بینی می‌کنند. عواملی چون افزایش پذیرش ریشه‌وار، وضوح تنظیمی و توانایی‌های فناوریکی از بین رفتن ارزش‌شناسی رمزارزها انتظار می‌رود. با این وجود، نکته حائز اهمیت هست که بازار رمزارز موجب نوسانات قابل توجهی می‌شود.
علی‌رغم چشم‌انداز مثبت، چند چالش کلیدی و اختلاف بر سر ارزش‌شناسی رمزارزها وجود دارد. یک چالش عدم وجود معیارهای واضح ارزش‌شناسی است. برخلاف دارایی‌های سنتی، رمزارزها مدل‌های ارزش‌شناسی استقرادارند، که باعث می‌شود شناسایی ارزش حقیقی‌شان دشوار شود. این عدم وضوح ممکن است منجر به معاملات گمراهگرانه و ارزش‌های آنان را به طور مصنوعی بیشتر کند.
یک چالش دیگر عدم تنبیه اضطراری است. دولت‌ها در سراسر جهان هنوز هم با محوریت اینکه چگونه باید رمزارزها را انظباط بخشد دست و پنجه نرم می‌کنند که می‌تواند منجر به نوسان برای سرمایه‌گذاران و تأثیرات روی ارزش‌شناسی گردد. اعمال تنظیمی، چون منع یا محدودیت روی برخی رمزارزها، می‌تواند ارزش‌شناسی‌شان را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
علاوه براین حضور پروژه‌های کلاهبرداری و کلاهبرداری در بازار رمزارز یک نگرانی پیوسته است. این پروژه‌ها اغلب ادعا‌ها و پیمان‌های جسورانه را دارند که ارزش‌شناسی‌شان را به صورت مصنوعی بیش‌می‌کنند. سرمایه‌گذاران باید دقت و با دنباله مثبتی قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه رمزارزی اندازه‌گیری نمایند.
برای جمع‌بندی، بازار رمزارزها در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است، اما تفاوتی روبه‌روی ارزش‌شناسی و کاربری واقعی وجود دارد. درحالی که معاملات گمراهگرانه می‌تواند ارزش‌ها را در مدت کوتاه زمانی بیشتر نماید، رشد پایدار و کاربری امور جزء‌کلیدی‌اند که موفقیت دراطراف رمزارزها را تشکیل می‌دهند. برای سرمایه‌گذاران، انجام تحقیق کامل، در نظرگرفتن روندهای فعلی بازار، و اطلاع از چالش‌ها و اختلافات مرتبط با ارزش‌شناسی رمزارزها بسیار مهم است.