Dr. Victor Santosدر جستجوی انرژی تجدیدپذیر، آفریقا در تقاطع فرصتها و سوءاستفاده قرار دارد. با وجود غنای قاره در منابع، بازیگران بین‌المللی، از جمله چین، ایالات متحده و چندین کشور اروپایی، به شدت به پتانسیل وسیع آن جلب می شوند. اما زمینه تاریخی وابستگی و استثمار همچنان سایه سنگینی دارد و نیاز به بازنگری در چگونگی تعامل کشورهای آفریقایی با سرمایه‌گذاری‌های خارجی را مطرح می‌کند.
یافته‌های اخیر آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر نشان می‌دهد که ظرفیت شگفت‌انگیز آفریقا برای انرژی خورشیدی به ۷،۹۰۰ گیگاوات تخمین زده می‌شود. این پتانسیل شامل انرژی آبی به میزان ۱،۷۵۳ گیگاوات و انرژی بادی به میزان ۴۶۱ گیگاوات نیز می‌شود. با این حال، با وجود این ثروت از منابع، رقابت‌های ژئوپولیتیک اغلب منافع محلی را تحت الشعاع قرار می‌دهد و نگرانی‌هایی را درباره برنامه‌های شکارچی از سوی این نهادهای خارجی ایجاد می‌کند.
علاوه بر این، موانع مالی برای کشورهای آفریقایی که در پی اهداف کربن‌زایی هستند، چالش‌های بزرگی به وجود می‌آورد و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که این هزینه‌ها تا سال ۲۰۵۰ به ۲.۸ تریلیون دلار خواهد رسید. در نتیجه، سرمایه‌گذاری خارجی ضروری می‌شود، هرچند این امر خطر ایجاد چرخه‌ای از وابستگی را به همراه دارد و به جای رشد پایدار به آن منجر می‌شود.
همکاری‌های اخیر، مانند شراکت آلمان با مراکش برای تولید هیدروژن سبز، نمونه‌ای از این دینامیک پیچیده است. در حالی که هدف این اقدامات ترویج فناوری‌های تجدیدپذیر است، این ابتکارات اغلب منابع محلی را منحرف کرده و نابرابری‌ها را تشدید می‌کند. نتایج چنین تلاش‌های خارجی نیاز به بازنگری جدی توسط کشورهای آفریقایی را ایجاب می‌کند، تا بتوانند منابع خود را بدون واگذاری کنترل به منافع خارجی بهره‌برداری کنند. در نهایت، همبستگی صداهای آفریقایی برای حفظ حاکمیت و اطمینان از توسعه عادلانه در بخش تجدیدپذیر حیاتی است.
توانمندسازی آفریقا: نکات، راهکارها و بینش‌ها برای توسعه انرژی تجدیدپذیر
همانطور که آفریقا در راه خود به سمت انرژی تجدیدپذیر قرار دارد، راه‌های زیادی برای افراد، جوامع و دولت‌ها وجود دارد تا از این فرصت بهره‌برداری کنند. در ادامه، نکات عملی، راهکارها و حقایق جالبی را بررسی می‌کنیم که می‌توانند به آفریقایی‌ها کمک کنند تا از پتانسیل انرژی وسیع خود بهره‌برداری کنند و در عین حال پیچیدگی‌های سرمایه‌گذاری خارجی را مدیریت کنند.
۱. منابع خود را بشناسید
دانش قدرت است. کشورهای آفریقایی باید ارزیابی‌های دقیقی از منابع انرژی تجدیدپذیر خود انجام دهند. مناطقی که از نظر پتانسیل خورشیدی، بادی یا آبی غنی هستند می‌توانند استراتژی‌های محلی را برای بهینه‌سازی تولید انرژی اولویت‌بندی کنند. به عنوان مثال، کسانی که در مناطق غنی از انرژی خورشیدی مانند صحرای الكبرى زندگی می‌کنند می‌توانند در پانل‌های خورشیدی یا پروژه‌های خورشیدی جامعه سرمایه‌گذاری کنند.
۲. از نوآوری محلی بهره‌برداری کنید
نوآوری‌های قاعده‌مندی را با حمایت از استارتاپ‌های محلی متمرکز بر فناوری‌های تجدیدپذیر تشویق کنید. همکاری با دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی می‌تواند به پرورش راه‌حل‌هایی بپردازد که با چالش‌های منحصربه‌فرد آفریقا سازگار باشند. ابتکاراتی که تولید محلی اجزای انرژی تجدیدپذیر را ترویج می‌دهند، می‌توانند وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی را کاهش دهند.
۳. در شراکت‌های پایدار مشارکت کنید
هنگام همکاری با نهادهای خارجی، ضروری است که اطمینان حاصل شود که توافقات متوازن بوده و اولویت را به جوامع محلی بدهند. دولت‌ها و سازمان‌های محلی باید از شرایطی که به نفع مردم‌شان باشد، مانند توافق‌های انتقال فناوری و ابتکارات ایجاد شغل، حمایت کنند.
۴. آگاهی و ظرفیت سازی ایجاد کنید
برنامه‌های آموزشی متمرکز بر انرژی تجدیدپذیر می‌تواند به قدرت بخشیدن به جمعیت‌ها و کسب‌وکارهای محلی کمک کند. کارگاه‌ها و آموزش‌های فناوری‌های تجدیدپذیر می‌توانند نیروی کار ماهر لازم برای نگهداری و توسعه این بخش را تربیت کنند.
۵. شفافیت سیاست‌گذاری را ترویج دهید
حمایت از سیاست‌گذاری شفاف به جلوگیری از سوءاستفاده کمک می‌کند. فعالان و شهروندان باید از دولت‌های خود خواستار پاسخگویی در مورد شراکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش تجدیدپذیر شوند. درگیر کردن جامعه مدنی در این مباحث می‌تواند به سیاست‌های انرژی عادلانه‌تر منجر شود.
۶. به دنبال منابع مالی متنوع باشید
در حالی که سرمایه‌گذاری خارجی ضروری است، کشورهای آفریقایی باید منابع مالی خود را متنوع کنند، از جمله کمک‌های بین‌المللی، اوراق قرضه سبز و تأمین مالی اقلیمی. ایجاد چارچوب‌های مالی که از پروژه‌های پایدار حمایت کند می‌تواند وابستگی به سرمایه خارجی را کاهش دهد و همچنین راه‌حل‌های سرمایه‌گذاری نوآورانه را جذب کند.
۷. پروژه‌های تجدیدپذیر مبتنی بر جامعه را در نظر بگیرید
پروژه‌های انرژی رهبری شده توسط جامعه نه تنها به قدرت بخشی به جمعیت‌های محلی کمک می‌کنند بلکه اطمینان حاصل می‌کنند که تولید انرژی به نفع کسانی که بیشتر به آن نیاز دارند، باشد. با ایجاد تعاونی‌ها یا امانت‌های اجتماعی که در انرژی تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری می‌کنند، شهروندان نقش مهمی در تحول انرژی ایفا می‌کنند.
حقایق جالب:
– آفریقا پتانسیل تولید بیش از ۷،۹۰۰ گیگاوات انرژی خورشیدی را دارد که برای تأمین انرژی کل قاره چندین بار کافی است.
– کشورهایی مانند مراکش در تولید هیدروژن سبز پیشرو هستند، نشان می‌دهند که فناوری‌های پایدار همچنین می‌توانند محرک رشد اقتصادی باشند.
– آفریقای زیر صحرایی می‌تواند شاهد افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی تجدیدپذیر باشد، با پیش‌بینی‌هایی که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری‌ها ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به میلیاردها دلار برسد، اگر استراتژی‌ها به درستی اجرا شوند.
در پایان، آفریقا تمام موادی را که برای آینده‌ای پرفروغ در حوزه انرژی تجدیدپذیر لازم است، در اختیار دارد. با پرورش نوآوری محلی، مشارکت در شراکت‌های پایدار و ترویج شفافیت، این قاره می‌تواند به طور کامل از پتانسیل خود بهره‌برداری کند. برای به روز بودن در مورد ابتکارات انرژی تجدیدپذیر در آفریقا، به IRENA مراجعه کنید تا منابع و تحقیقات را ببینید.
این لحظه‌ای منحصر به فرد برای کشورهای آفریقایی است تا حاکمیت خود بر منابع طبیعی را تأکید کنند و در عین حال توسعه عادلانه‌ای را که به نفع تمام شهروندان باشد، تضمین کنند.
